Misschien ken je het begrip pro-activiteit: van een managementtraining of een training persoonlijke effectiviteit.
Pro-activiteit is een begrip vol ruis en onduidelijkheden. Als ik het in mijn trainingen behandel, dan roepen mijn deelnemers op mijn vraag: wat is pro-activiteit? vaak: “het is actie nemen, initiatief nemen, dingen doen, niet afwachten, anticiperen.”
“Ja”, zeg ik dan, “dat kan er allemaal bijhoren.”
Maar voor mij is het belangrijkste verantwoordelijkheid.
Je kiest je antwoord op datgene wat er op je afkomt.
Er komt bijvoorbeeld een huwelijksaanzoek op je af, of een ontslag, slecht weer, een cadeau of ruzie. Pro-activiteit betekent dat je je antwoord in vrijheid kiest– en de gevolgen draagt van jouw keus.
Dat antwoord kan een actie of initiatief zijn – of je kiest ervoor geen actie te ondernemen. Welke keus je ook maakt, je neemt de consequenties van die keus.
Eén manier om beter te snappen wat pro-activiteit is, is te kijken waar jij het meeste energie insteekt: in je cirkel van betrokkenheid of je cirkel van invloed.
Je cirkel van betrokkenheid gaat over alle dingen waar jij betrokkenheid bij voelt. Bijvoorbeeld je familie, je werk, hobbies, vrienden en vriendinnen, de vluchtelingenproblematiek, blauwe Mercedessen, gezond eten, duurzaamheid, flamenco-gitaren en Ajax.
Op een deel van alle dingen waar jij betrokkenheid bij voelt heb je invloed (tenminste, voor de meeste mensen geldt dit. Er zijn maar enkele mensen wiens cirkel van invloed groter is dan de cirkel van betrokkenheid).
Stel jezelf de vraag: waar besteed ik het meeste energie aan?
Zijn dat op de dingen waarbij ik me betrokken voel, maar waarop ik geen invloed kan uitoefenen?
Of richt ik mijn energie vooral op de dingen die zich binnen mijn cirkel van invloed bevinden?
Om een idee te geven hoe dit eruit kan zien: als je vooral je energie richt op je cirkel van betrokkenheid -buiten-de cirkel-van invloed, dan herken je dat bijvoorbeeld aan je eigen klaaggedrag. Je aandacht zit op wat er gebeurd is en niet had mogen gebeuren. Wiens schuld het is. Wat er onmogelijk is, welke beperkingen er zijn. Je ervaart jezelf als slachtoffer; afhankelijk van de situatie of de ander.
Steek je je energie vooral in je cirkel van invloed, dan richt je je aandacht op mogelijkheden. Je kijkt wat er kan en wat jij kunt doen, hoe je de situatie anders kunt zien of benaderen, hoe je anders kunt denken. Of wat er geaccepteerd moet worden (omdat het feit of de situatie bijvoorbeeld niet te veranderen is). Ook dan beweeg je je binnen de cirkel van invloed: wat kan ik aan internwerk doen om tot acceptatie te komen?
Pro-activiteit betekent dat je je energie steekt in je cirkel van invloed. Als je dat doet, dan wordt je cirkel van invloed groter!
Spreekt het je aan? Kijk deze weken waar jij je energie in steekt en wat het oplevert.
Wanneer zit je in de cirkel van invloed?
P.s. In de training Nieuwe Werkgewoontes neem je rustig en ruim de tijd om met pro-activiteit te experimenteren. Zo vergroot je je invloed. Wees welkom bij Nieuwe Werkgewoontes, we starten volgende week!