Meditatie in palliatieve zorg

In de palliatieve zorg heb je als zorgverlener veel steun aan meditatie.
Ik merkte dat als nachtwaker in het hospice van Utrecht.

Je hebt vertraging en aandacht nodig.
Als ik het ontbijt aan Freek met ALS gaf, deden we een half uur over 10 hapjes.

Diiiiiizzooooosoooooor zei Freek. Hè? Zei ik.
Diiiizzziizzzzoooosoooooort. Hè?
Diissspoooooot. Hè?

Het duurde 10 minuten voordat ik hem begreep.
Zeg je: dit is topsport? Je bedoelt het ontbijt eten?
Ja!
Erg gelachen – ja je hebt humor nodig.

Vertraging en aandacht. Zodat, als meneer van kamer 2 plots incontinent wordt, je niet meteen naar de wasruimte rent. Dat je even gaat zitten. En hij kan zeggen: ‘Ik moet hier aan wennen. Ik heb dit nog nooit meegemaakt.’ Dat je een keer mee ademt als hij zucht. En vervolgens vraagt of je inco materiaal zult halen.

Je hebt aandachtige voelsprieten nodig.
Want je loopt de kamer van Maria binnen met het voornemen om een het goede gesprek te vervolgen van de vorige dienst over het leven en de dood en ze wil gewoon een eitje.

Of je komt binnen met een eitje en je voelt je dat er groot verdriet is. En je voelt aan of je erbij mag gaan zitten.

En anders vraag je het :-).

Je hebt stilte nodig en aanwezigheid
Om ruimte te scheppen om dat naar buiten te laten komen wat naar buiten wil komen. Flauwe grappen. Boosheid. Oude liedjes van de jeugd. Wensen. Pijn. Een grote vraag in het midden van de nacht. Niksigheid.

Je hebt het nodig om aanwezig te kunnen zijn in de stilte, als je bij iemand zit die sterft.
De stilte omringt je en komt in je, komt uit je.
Aanwezig kunnen zijn bij een mysterie.

Je hebt het nodig om bij het lijden van iemand te durven zijn.
Zodat je de ander niet uit paniek van de regen in de drup helpt door alle ‘als nodig’ pillen te geven die er voorhanden zijn (‘Oh jij was van die nachtdienst die haar zo gedrogeerd hebben dat ze nog twee dagen van de wereld was?’).

Of zodat je, als je alles hebt gedaan om de pijn te verlichten en het helpt nog steeds niet, niet uit onmacht wegloopt. Erbij kunt blijven.

Je hebt echtheid nodig.
Alle rollen vallen weg. En ook jij kunt van meer betekenis zijn als jij er als precies jouzelf kunt zijn. Zodat je samen in gelijkwaardigheid op reis kunt gaan in een gebied dat je beiden (deels) niet kent. Waarbij je durft te zeggen dat je het niet weet en niet veinst dat je het wel weet.

Echtheid, zodat je tegen een dochter van een zojuist overleden gast durft te zeggen dat je de laatste zorg niet durft te verlenen. Je hebt het nog nooit gedaan, je bent bang en onzeker.  Ik vind het jammer dat ik dat toen niet durfde en me verscholen heb.

Je hebt innerlijke rust nodig.
Zodat je die zoon kunt vertellen dat dit is hoe mensen sterven, wanneer hij in paniek roept dat dit niet menselijk is. Om te kunnen vertellen dat we zowat zeker weten dat zijn moeder niet lijdt.

Om hem vanuit jouw innerlijke rust te helpen om bij zijn moeder te gaan zitten.

Meditatie helpt bij dit alles.
Alles?
Ja!
Ook die humor en flauwe grappen?
Ja absoluut!

Hartelijke groet van Yvonne van Iersel