Een sabeltandtijger hoog in de boom
Een vriendin doet projecten in verschillende organisaties.
In één project heeft ze een akkefietje.
In de derde week dat ze op klus is, schrijft iemand hoog in de boom een mail naar de projectleiders.
Dingen die mijn vriendin niet heeft gedaan worden haar aangewreven.
Een kritische zin over haar klaarblijkelijk misfunctioneren tijdens 1 projectvergadering onderbouwt de weigering van de mailer en enkele collega’s om nog verder bij het overleg aan te schuiven.
De volgende dag is er druk overleg:
- met haar leidinggevende
- met het bureau dat haar detacheert
- tussen haar leidinggevende en het hoger management
- tussen haar en verschillende collega’s uit en buiten het overleg
Ik denk dat de weken erna er minstens 10 uur overleg over dit akkefietje is geweest.
Ze heeft gevraagd: hebben jullie vertrouwen in mijn functioneren?
Er is gepolst, gepeild, gewogen en geoordeeld.
Er is gesproken over personen, consequenties en strategie.
Er is gepraat over oud zeer in de organisatie.
Zij heeft tijdens het project zelf nooit direct meer contact gehad met de feedbackmailer.
Daar ben ik verbijsterd over.
En ook weer niet.
Jazeker, is het vast een politieke organisatie.
Maar ik denk dan altijd: ‘ze durven niet’.
Misschien ben ik te simpel.
Maar ik zie – naast strategie – ook onmacht om direct met elkaar te onderhandelen over belangen.
Onvermogen om elkaar direct aan te spreken.
Onmacht hoog in de boom.
Hoe doe je dat, elkaar aanspreken?
Hoe geef je kritiek?
Hoe ontvang je het?
Hoe stuur je iemand bij?
Hoe ga je om met emoties zoals boosheid of gekwetstheid?
Het blijkt supermoeilijk.
Ik merk het in de trainingen die ik al dertig jaar geef.
Het onderdeel ‘feedback’ is altijd hartstikke spannend voor deelnemers – en zeer nuttig om te oefenen.
En ik weet waarom het zo moeilijk is.
Een oud deel van onze hersenen zet ons in dit soort situaties aan tot vlucht/vechten/bevriezen. Daar komt geen wil aan te pas: het is een supersnelle instinctieve automatische reactie.
Moeilijke kritiek – geven of krijgen – kan echt door je amgydala als levensgevaarlijk worden geïnterpreteerd. Dat maakt dat je kritiek echt kunt ervaren als een kwestie van leven en dood.
Je ratio kan bedenken dat het alleen maar kritiek van iemand is.
Maar ondertussen reageert je hele systeem alsof er een sabeltandtijger tegenover je staat.
Ook hoog in de boom.
Het goede nieuws.
Je kunt je emotionele veerkracht versterken.
Je kunt oud zeer verwerken.
Je kunt leren om je amygdala minder ’trigger happy’ te maken, zoals ze zo mooi in het Engels zeggen.
Én je kunt leren om dat deel van je hersenen, dat moeilijke emoties reguleert en dempt, te versterken.
Meditatie is daarvoor het uitgelezen middel.
Je kunt leren om waarachtig te spreken.
Diep te luisteren.
Allemaal voorwaarden voor goede win-win onderhandelingen en constructieve feedback gesprekken. Op alle niveaus.